Zoals u weet zijn er vele boekenkasten volgeschreven over het boeiende thema leiderschap, en ieder jaar komen er meer bij. In veel van die boeken komen lijstjes voor waarmee de auteurs de verschillen benadrukken tussen leidinggeven en managen; kennelijk is een leidinggevende iets anders als een manager.

 

Deze vermeende verschillen zijn niet nieuw en al in de vorige eeuw op papier gezet. In de jaren ‘70 en ‘80 door bijvoorbeeld Abraham Zaleznik en iets later ook door John Kotter, dé goeroe op het gebied van verandermanagement. De laatste geeft aan dat bij het doorvoeren van veranderingen in organisaties het de primaire taak van een leidinggevende is zijn omgeving te inspireren en te motiveren. Volgens de louter controlerende rol van het management zou dit voor hen irrelevant zijn. Dit verschil doet mij de wenkbrauwen fronsen en komt bij mij ook enigszins gekunsteld over. Immers, als er al een verschil aan te geven zou zijn tussen leiderschap en management, heeft de laatste dan niet eenzelfde voorbeeldfunctie of kan het volstaan met slechts het controleren van de ingezette veranderingen?

 

Kotter en anderen definiëren leiderschap als motiveren en inspireren, het er voor zorgen dat ‘alle neuzen dezelfde kant opstaan’, terwijl management zich slechts zou moeten richten op de beheersmatige kant. Volgens die zienswijze is vooral bij veranderingen dus leiderschap nodig. Is dit wellicht een reden dat 70% van de ingezette veranderingen mislukken? Immers, in veel organisaties is juist een overschot aan managers aanwezig en te weinig leidinggevenden…

 

Ik weet niet hoe u tegen het bovenstaande aankijkt, maar ik vind het maken van lijstjes om het verschil aan te geven tussen leidinggeven en managen nogal vergezocht. Ik neig derhalve toch meer naar de wijze woorden van Henry Mintzberg, die het onderscheid resoluut afwijst ‘simpelweg omdat managers leiding moeten geven en leidinggevenden moeten managen’.

 

Ruud Kleefman

Oost-Souburg, augustus 2010