Zoals algemeen bekend heeft Johan Derksen, de vermaarde journalist, analist, criticus en voetbalkenner bij uitstek, op zijn zachtst gezegd geen hoge pet op van de sportpsycholoog. Een psycholoog hoort volgens hem niet thuis op het voetbalveld en heeft absoluut geen toegevoegde waarde voor een speler, team, trainer en dus ook geen invloed op een succesvol sportief resultaat.
Jammer hoor, dat een kenner bij uitstek als Derksen, want dat is hij, deze mening keer op keer in zijn tijdschrift VI en op TV ventileert. Het is namelijk zo dat steeds meer topsporters, en ook topsporters in spe, zich laten begeleiden en dat is niet voor niets. Om te slagen als sporter geldt vandaag de dag niet alleen meer het talent, de fysieke training en een goede conditie, ook de mentale weerbaarheid is een absoluut niet te verwaarlozen aspect. En sporters kun je zeker trainen op het mentaal sterker worden.
Het kan best zijn beste lezer, dat dit bij u overkomt als modern ‘gepsychologiseer’, maar dat is het toch niet. Het is al een wijsheid die door journalist van den Bergh in 1941 werd gepubliceerd in het boek ‘De mysterieuze krachten in de sport’, een boek dat vandaag de dag nog altijd actueel is. Want als we het hebben over sporters kunnen mental coaches vele innerlijke belemmeringen wegnemen en mentale aspecten versterken, en daar is helemaal niks mis mee. In Nederland zijn we misschien wat huiverig of schamen we ons ervoor, in Amerika heeft vrijwel iedere professionele ploeg één of zelfs meerdere psychologen in dienst.
En om het even of het nou een fysieke sport is of een denksport, de meerwaarde is duidelijk. Onze ultieme denksporter Ton Sijbrands, zonder twijfel de grootste dammer ooit, had en heeft nog steeds last van faalangst. En wat te denken van de schaker, die na uren hard werken in totaal gewonnen stelling verkrampt en vervolgens verliest (daar kan ik helaas over meepraten).
Ook in het voetbal kan een psycholoog bijzonder nuttig zijn. Weet u nog hoe het WK in Frankrijk verliep? In de openingswedstrijd tegen België liet Kluivert zich in de beginfase onnodig provoceren door de Belg Staelens, na overigens in de voorgaande maanden al de nodige persoonlijke problemen te hebben gehad. Coach Hiddink sprak in de analyse terecht over een mate van frustratietolerantie die topspelers nou eenmaal zouden moeten hebben, en ja, daar kun je een psycholoog of een Hiddink (die dat heel goed begrijpt) zeer goed bij gebruiken. Daar kun je aan werken en jezelf op voorbereiden.
Onze vriend Derksen heeft zelf ook gevoetbald en stond bekend als notoire schopper. Ondanks dat (of dankzij) heeft hij het nooit verder ‘geschopt’ als speler van clubs als Cambuur of Veendam. Wellicht dat hij zelf baat zou hebben gehad bij een goede psycholoog, bijvoorbeeld in een vroegtijdig stadium als jeugdspeler bij Go Ahead Eagles. Maar ja, dat zullen we nu natuurlijk nooit meer weten…
Ruud Kleefman
Oost-Souburg, oktober 2010
