Dikwijls wordt binnen bedrijven of organisaties naar het instrument teambuilding gegrepen om het functioneren van een team of afdeling te verbeteren. Survivaltochten en andere outdoor-activiteiten zijn al jaren populair en big business geworden. Maar leveren al deze inspanningen wel het beoogde rendement?

 

Door schade en schande wijs geworden door mijn eigen ervaringen zet ik hier inmiddels enkele stevige vraagtekens bij. We kunnen beter een voorbeeld nemen aan stokstaartjes.

 

Meerkat Manor, een van de weinige programma’s waar ik af en toe naar kijk, is een fascinerende serie van Animal Planet over twee (vaak rivaliserende) groepen stokstaartjes. Puur om te overleven is het voor deze grappige dieren van belang om samen sterk te staan. Met verbazing zit ik steeds weer op het puntje van mijn stoel om te zien hoe een groep stokstaartjes is georganiseerd. Een groep verdeelt zich in groepjes. Er zijn er een paar die op de uitkijk staan: ze waarschuwen bijvoorbeeld als een roofvogel in aantocht is. Weer anderen passen in het hol op de kleintjes en de rest gaat de hele dag op zoek naar voedsel. Deze taakverdeling verschilt van dag tot dag. Als team zijn deze stokstaartjes zeer strak georganiseerd. Iedereen weet van elkaar wat er wordt verwacht, wie wat doet en wanneer.

 

Met de organisatie van een groep stokstaartjes in ons achterhoofd kunnen we een succesvol team definiëren als een groep mensen (of dieren natuurlijk) die samen iets doen. Het 'iets' dat ze doen maakt ze niet per se tot een team. Het is juist het 'samen doen' dat een team succesvol maakt. En juist in het 'samen doen' ligt de crux; goed samenwerken is het resultaat van goedgemaakte teamafspraken over wie wat doet, hoe, waar en wanneer. Laten we nu eens kijken naar onze mensenteams. In een ideale situatie zou ieder teamlid moeten weten wat het gezamenlijke teamdoel is, wie verantwoordelijk is voor wat en wat de spelregels zijn om tot dit gezamenlijke doel te komen. En juist dit is wat vaak ontbreekt binnen teams. Als vervolgens de resultaten tegenvallen, of wanneer men zich niet aan de spelregels houdt, wordt te vaak en te snel naar het instrument teambuilding gegrepen. Maar deze interventie is vaak niet de oplossing van het probleem maar slechts symptoombestrijding. Gerommel binnen teams heeft vaak een oorzaak die niet binnen de persoonlijke verhoudingen liggen. Als je vervolgens als leidinggevende besluit een 'dagje Ardennen' te doen, sla je de plank behoorlijk mis. Ja natuurlijk, het team heeft een leuke en gezellige dag, maar wees niet verbaasd als de volgende dag blijkt dat er niets is veranderd.

 

Onze stokstaartjes hebben hier in het geheel geen last van, sinds dierenheugenis weten ze niet beter. Ze hebben geen stilzwijgende afspraken, last van aannames of ruzie over de te volgen spelregels. Ze weten exact waar ze aan toe zijn.

Daar zou ieder team of iedere teammanager een voorbeeld aan kunnen nemen.